نظریه فرهنگی ابن مسکویه
Authors
Abstract:
اندیشمندان مسلمان در عرصه حکمت عملی، نظریه هایی برای تبیین و تفسیر پدیده های فرهنگی، مطرح نموده اند که قابلیت و ظرفیت فراوانی برای به کار گیری در عرصه علوم اجتماعی دارد. مسکویه اندیشمند ایرانی قرن چهارم و پنجم قمری، از جمله فیلسوفانی است که با رویکردی اخلاقی به بررسی معنا، رذایل، فضایل و ارزشهای اخلاقی، سنن و تاثیر آن بر کنش متقابل پرداخته است. در این مقاله با روش تحلیلی به دنبال استخراج و تدوین نظریه فرهنگی وی و دلالت های آن در عرصه سیاست گذاری هستیم. وی چهار هدف لذت، نفع، خیر و ترکیبی از این موارد را برای تعاملات اجتماعی معرفی میکند که منجر به شکلگیری چهار نوع محبت میشود. انواع محبت مورد نظر وی نیز منجر به شکلگیری هفت نوع تعامل تعقلی، تعلیمی، تادیبی، طبیعی، عادتی، اکراهی و ناشی از ملکات میباشد که غلبه هر یک از این انواع تعاملات در سطح اجتماع موجب شکلگیری جامعه مبتنی بر محبت، جامعه عادله یا ظالمه از یک حیث یا جامعه ضروریه، عاقله، فاضله و عماره از حیثی دیگر خواهد شد. هماهنگی میان سه عامل تکامل اجتماعی فرهنگی، اصلاح فرهنگی در راستای شیوع و غلبه تعاملات تعقلی، تعلیمی و تادیبی؛ نسبت به تعاملات ناشی از طبیعت، عادت و ملکات و تعاملات اکراهی، را به منظور عقلانیسازی فرهنگ و دستیابی به ثبات، آرامش و رضایت، نشاط و شادی، از جمله دلالت های نظریه فرهنگی مسکویه در عرصه سیاست گذاری است.
similar resources
اخوان الصفا، ابن مسکویه، بیرونی و نظریه تکامل زیستی
نظریه تکامل زیستی از دو جزء اصلی نیای مشترک و انتخاب طبیعی تشکیل میشود. این نظریه به اواسط قرن نوزدهم و آراء داروین باز میگردد. صاحب نظرانی گفتهاند که پیش از این، برخی مسلمانان مانند اخوانالصفا، ابن مسکویه و بیرونی، نظریه تکامل زیستی را طرح کرده بودند. ما بویژه آراء ابراهیمزاده، مطهری و اذکایی را مطرح میکنیم. در برابر اینان، مخالفان مانند نصر و فلاطوری، این تقدم را رد کردهاند. نصر معتقد ...
full textمقایسه تحلیلی نفس شناسی ابن مسکویه و نظریه شخصیت فروید
در روان شناسی، شناخت شخصیت و اجزای آن نقش بنیادینی در درمان اخلالات روانشناختی دارد. از طرفی نفس شناسی نیز در بسیاری از نظریات اخلاقی مبنای شکل گیری فضایل اخلاقی است. از آنجا که نفس در نظریات اخلاق فلسفی اسلامی قرابت هایی با شخصیت در نظریات روان شناسی دارد، می توان از شباهت ها و تفاوت های نفس شناسی و شخصیت شناسی سراغ گرفت. نظریه شخصیت فروید به عنوان نظریه ای مهم در روانشناسی و نفس شناسی ابن مسک...
full textمقایسه ی نظریه ی اخلاقی ابن مسکویه و فخر رازی
موضوع پژوهش حاضر، مقایسه ی آراء اخلاقی ابن مسکویه(421 ه.ق) و فخر رازی(606 ه.ق) است. ابن مسکویه یک فیلسوف عقل گرا و فخر رازی متکلم اشعری مسلک و مخالف سر سخت فلسفه ی یونان است. از چهار فصل پژوهش حاضر، فصل اول به کلیات و سه فصل پایانی به آراء این دو متفکر و مقایسه ی آنها اختصاص یافته، در فصل دوم، انسان شناسی و نفس شناسی مسکویه به عنوان مدخل علم اخلاق و به دنبال آن مباحثی چون سعادت و شقاوت، اصول تر...
15 صفحه اولبررسی و مقایسه فضیلتگرایی ابن مسکویه و مایکل اسلوت
اخلاق فضیلتگرا یکی از نظریههای اخلاق هنجاری است که، بهجای تأکید بر وظیفهگرایی یا سودگرایی، بر فضیلتمندی فاعل اخلاقی تأکید میکند. ابنمسکویه در فضیلتگرایی متأثر از ارسطو و مایکل اسلوت متأثر از آرای هیوم است. مقایسه این دو نظریه نشاندهنده نقاط اشتراک و افتراق دو قرائت متفاوت از فضیلتگرایی است. نقش سعادتگرایی در اخلاق فضیلت یکی از این نقاط افتراق است. ابنمسکویه فضیلتگرایی را با تأ...
full textاسلام و پرورش شخصیت از دیدگاه ابن مسکویه
Reading the Islamic veil as part of character formation highlights the gendered assumptions in Islamic virtue ethics, since the specific acts required for men and women to cultivate modesty are different.the pupose of this paper is showing that Ibn Miskawayh’s views open important perspectives on the place of virtue and its cultivation in the Islamic worldview. n particular, they provide ...
full textMy Resources
Journal title
volume 2 issue 1
pages 105- 126
publication date 2015-07-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023